Het wordt winter en dan wordt er weer gebaggerd. Je ziet het ook in de polder waar grote kranen de sloten schoonmaken. In het Bos gaat dat net even anders. Maar zoiets had je al gedacht waarschijnlijk.
Baggerbeugel
Jan doet dat allemaal in zijn eentje en met de hand, met ouderwetse gereedschappen. Telkens doet hij een stuk en gaat daarna weer aan een andere klus, anders is het niet te doen. Het handmatig baggeren is echt een zware klus. Elke keer dat je zo’n schep bagger en water omhoog haalt en op de kant moet zwiepen kost dat veel spierkracht.
Het is voor de flora en fauna wel veel beter om handmatig te baggeren dan met grote machines. Jan ziet en voelt precies wat hij raakt en wat er op de kant gegooid wordt. Onlangs had hij bijvoorbeeld een zeelt van 30 cm in de baggerspecie liggen. Die kan dan met beleid weer teruggezet worden in de plas. Jammer genoeg zaten er geen vissen in het net toen er gefilmd werd.
Zie je ook hoe laag het water nu in de plas staat? Er is een hele kale rand. Het waterschap heeft het eind oktober op de lage winterstand gezet. In de winter is er namelijk minder behoefte aan water voor de groei van planten en bomen in de natuur en voor landbouwgewassen. Ook is de verdamping ‘s zomers groter dan in de winter, waardoor de waterstand in sloten en vaarten daalt. Daarom stellen waterschappen een zomer- en winterpeil in.
Oude gereedschappen
Jan gebruikt ook nog andere gereedschappen bij het baggeren, zoals de streelop en de houw. Over de streelop kon je in een vorig artikel al lezen, daarmee worden de kanten geschoond. Soms moet er echt een stuk wat uitgediept worden omdat het dichtgroeit, daarvoor gebruikt Jan de houw, die ziet er een beetje uit als een grote tuinhak.
Je ziet in het filmpje dat het Bos weer mooi zichtbaar is vanaf Zuid. Daar is ook een verbinding van de plas (en de rest van de vijvers en plassen in het Bos) met de treksloot, dus heel belangrijk dat die open blijft. In de zomer groeit die helemaal dicht, zoals je op de foto uit juli kunt zien. Vorig jaar hadden we een uitgebreid artikel met film over baggeren, misschien vind je dat ook nog interessant.
Rottingsproces
In het filmpje zie je de olieachtige vlekken, dat is een dun vlies gemaakt door de natuur zelf: om precies te zijn, door ijzerbacteriën. Het is een teken van kwel, omhoog borrelend grondwater.
Als je goed kijkt aan het begin van het filmpje zie je bellen die omhoog komen in het water. Dat komt weer door methaangas, dat gas wordt gevormd door een rottingsproces wat bezig is op de bodem van sloten en plassen. Het ontstaat door de afgevallen bladeren die in de herfst in het water komen.
Als er niet gebaggerd wordt krijg je op den duur een levenloos water omdat alles stikt door dat methaangas. Dat kan ook in jouw (kleine) vijver ontstaan, dus haal de bladeren er op tijd uit. Die dode bladeren kun je weer als compost in de tuin gebruiken nadat ze uitgezakt zijn.
