Bezige bijtjes

In de krant gaat het over megastallen waar mensen hinder van ondervinden. Maar een bijenkast…. dát is nog eens een megastal én eentje die we broodnodig hebben! Zonder bijen zou de wereld er anders uitzien en dat is geen grapje. Daarom past een bijenkast naadloos in alle projecten van het Bos. Cootje is een beginnende imker en wilde wel graag een kast neerzetten op Zuid. Dichtbij de wilde-bloementuin en de bijen-, vlinder- en kruidentuin is dat echt een geweldig plekje voor een bijenvolk.

Broodnodig

Dat we insecten zo nodig hebben is omdat zij driekwart van de wereldwijd geteelde gewassen bestuiven (waarvan 35% door bijen), de rest gebeurt door de wind. Handmatige bestuiving zou veel minder opbrengst geven. Maar insecten ruimen ook veel afval op, zij recyclen voedingsstoffen uit dode bomen, bladeren, dieren en poep.
Als dat niet zou gebeuren werd onze aardbol verstikt onder een dikke laag dood materiaal. En vooral dankzij bijen groeit er fruit en in kassen staan kasten voor bestuiving van onder andere courgettes en paprika’s. En neem nou koffie en chocola, die is er zonder de bijen niet, superbelangrijk dus die bezige bijtjes!

Bijenvolk

Cootje heeft een bijenvolk gekocht waarbij ze erop gelet heeft dat het een vriendelijk volk is. Bij de eerste keer dat de kast openging afgelopen maandag was meteen duidelijk dat het inderdaad zo was, ze bleven zo rustig tijdens het uithalen van de ramen. Cootje had ervaren imker Erick erbij gevraagd voor de tips en trucs, want het is niet niks hoor, imker zijn. Zij heeft een cursus gedaan en is lid van een imkervereniging, maar in haar kast met 10 ramen zaten afgelopen maandag wel 40.000 bijen (waaronder een paar honderd darren). Dan wil je wel zeker zijn dat je alles goed doet.

Een volk bestaat uit een koningin met bijen (vrouwtjes) en darren (iets groter, mannetjes). De koningin (moer) kan wel 5 jaar oud worden en vliegt als ze 1 week oud is uit. Dan heeft ze haar bruidsvlucht en paart met darren om daarna eitjes te gaan leggen, zo’n 2000 per dag!  Ze legt bevruchte (bijen) en onbevruchte (darren) eitjes. De darren doen niets anders dan voor nageslacht zorgen en gaan na de paring dood. Wanneer dat in de kast gebeurt worden ze netjes weggewerkt door de werkbijen (in het filmpje zie je dat gebeuren).

Kort maar krachtig

Bijen leven ongeveer 6 weken. Eerst duurt het 3 weken van ei tot bij, waarin ze verzorgd worden door de huisbijen. Deze verwarmen het broed, voeren de larven en verzegelen cellen als de larf gaat verpoppen. Als de bij uitkomt poetsen ze de cel weer schoon.  Deze dames zorgen daarnaast voor het indikken van de nectar, het ventileren van de kast met hun vleugels (zie je ook op het filmpje), zweten van de was, poetsen, voeren van collega-bijen en de vliegopening bewaken.

De uitgekomen bij wordt eerst werkster in de kast en na 3 weken wordt ze haalbij en gaat nectar en stuifmeel verzamelen, dat wordt weer in de kast verwerkt door de huisbijen. Elke morgen wordt door één bij een geschikte bloemsoort gezocht en dan gaan ze daar verzamelen, want het wordt ‘verteld’ aan de rest door middel van een dans. Dat doet ze ín de donkere kast, dus de andere bijen voelen met hun sprieten en poten haar dans en weten dan waar ze heen moeten.

In de weken daarna vliegt een bij zo’n 800 km en gaat na 3 weken dood van uitputting. Wist je trouwens dat een bij de aarde zou moeten rondvliegen om een potje honing vol te krijgen? Nu snap je wel waarom honing altijd best prijzig is!

Bijenkast

Een bijenkast bestaat uit broedkast(en) en een honingkast. De koningin kan niet in de honingkast omdat ze er anders eitjes in gaat leggen en dan is de honing niet meer goed. Er zit een soort rooster tussen de kasten waarde bijen wel door kunnen maar hare majesteit niet. Er hangen ramen in met kunststof platen waar de bijen muurtjes op metselen met was. Ook produceren ze propolis om de kieren mee dicht te kitten. Als de kast open is geweest gaan bijen stertselen om hun geur weer af te geven zodat alle andere bijen de weg terug kunnen vinden. Ze doen dat met hun achterlijf omhoog (ook te zien in het filmpje).
De bijen bouwen maar door en als er ruimtegebrek ontstaat gaan ze tegen het deksel van de kaast verder. Ze maken soms ook speeldoppen (zie filmpje) waar een nieuwe koningin in kan groeien. Dat is niet de bedoeling dus die doppen worden opengemaakt.
Het leven in de kast start op in maart/april afhankelijk van het weer en gaat door tot september. De dan nog levende bijen worden wel een half jaar oud omdat ze het rustiger aan kunnen doen. Ze hebben een wintervoorraad aangelegd (dat kan voor 1 kast wel 15 kilo honing zijn) en in het voorjaar helpen zij de groei van het volk op gang.

Bronnen:
Nederlandse bijenhouders Vereniging
Imkerpedia